Łotewski Festiwal Pieśni i Tańca jest jedną z największych amatorskich imprez chóralnych i tanecznych na świecie oraz ważnym wydarzeniem w łotewskiej kulturze i życiu społecznym. Jako jeden z bałtyckich festiwali piosenki, od 2008 roku znajduje się również na liście Arcydzieł Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.

O Festiwalu

Ogólnołotewski Festiwal Piosenki odbywa się od 1873 r., zwykle co pięć lat, a w 1948 r. dodano element Łotewskiego Festiwalu Tańca. Podczas festiwali odbywają się również wystawy fotografii, sztuki i rzemiosła ludowego, koncerty orkiestr oraz uroczysta parada. W okresie między festiwalami odbywają się imprezy i konkursy poprzedzające wydarzenie. Dodatkowe festiwale odbyły się w 2001 i 2011 r., w rocznice założenia Rygi.

W sumie w imprezie bierze udział około 40 000 wykonawców. Śpiewane są pieśni ludowe i klasyczne utwory chóralne, z naciskiem na śpiew a cappella, choć ostatnio do repertuaru włączono także współczesne piosenki popularne. Od 1960 r. w cyklu pięcioletnim odbywa się odrębny Festiwal Pieśni i Tańca Łotewskiej Młodzieży Szkolnej, o podobnej skali.

Historia

Tradycja festiwali pieśni wywodzi się z pierwszej połowy XIX wieku w wielu krajach europejskich, a w późniejszym okresie była organizowana również przez Niemców bałtyckich. Pierwsze kroki podjęte w środowisku łotewskim miały miejsce podczas Dni Pieśni w Dikļi w 1864 roku, co doprowadziło do rozbrzmienia pełnowymiarowego festiwalu pieśni w Rydze latem 1873 roku. W pierwszym festiwalu wzięło udział 1.003 śpiewaków i 30 muzyków orkiestry. Tylko raz festiwal odbył się poza Rygą, w Jelgavie w 1895 roku.

Po sowieckiej okupacji Łotwy w 1940 roku i II wojnie światowej w Łotewskiej SRR kontynuowano festiwale, silnie inspirowane ideologią sowiecką i wykorzystywane do wychwalania reżimu okupacyjnego, przy czym festiwal odbywał się co 5 lat w ważne rocznice przymusowego przystąpienia narodu do Unii jako Republika Związkowa, natomiast w 1973 roku festiwal odbył się z okazji setnej rocznicy powstania Łotwy, a w 1977 roku z okazji diamentowego jubileuszu rewolucji październikowej, oba wydarzenia związane z setnymi obchodami Pierwszego Łotewskiego Przebudzenia Narodowego.

W czasie okupacji tradycja festiwalu była kontynuowana na emigracji, najpierw w obozach dla przesiedleńców po II wojnie światowej, głównie w zachodnich strefach Niemiec, a następnie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii, gdzie wielu legendarnych dyrygentów z przeszłości brało udział w tych latach wraz z późniejszymi pokoleniami dyrygentów, których kształcili. Obecnie Overseas Song and Dance Festival odbywa się co cztery lata, na przemian w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.

Edycja z 1985 r. zasługuje na uwagę ze względu na wielki koncert finałowy, w którym legendarny hymn The Castle of Light pod batutą znienawidzonego przez proradziecki rząd Haraldsa Mednisa, który nie został wymieniony jako jeden z występujących dyrygentów w tym koncercie, został odśpiewany na prośbę uczestniczących chórzystów.

Pieśń, która mówi o odrodzeniu wolnego narodu łotewskiego, była i jest zazwyczaj podstawą listy utworów festiwalu i nie była wykonywana trzykrotnie w jego historii (1960, 1965 i 1977), a podczas edycji w 1980 roku została wykonana w obecności Anniji Vītoli, wdowy po kompozytorze pieśni Jāzepsie Vītolsie, upamiętniając 80 lat od jej pierwszego wykonania.

24 Festiwal odbył się w lipcu 2008 roku. Główne wydarzenia odbywały się na Mežaparks Great Bandstand i Daugava Stadium w Rydze. 25 Festiwal odbył się w lipcu 2013 roku.

81309 z 95250 dostępnych biletów na różne wydarzenia 26. Festiwalu zostało sprzedanych pierwszego dnia. Odbywał się on wówczas w dniach 1-8 lipca 2018 r., co było związane z obchodami 100-lecia niepodległości Łotwy, obejmującymi 65 wydarzeń z łączną liczbą 500 000 oczekiwanych gości.

W koncercie zamykającym, w którym wystąpił chór złożony z 16 tysięcy śpiewaków i innych uczestników, oraz w następującej po nim nocy śpiewania wzięło udział ponad 67 tysięcy osób, co uczyniło go najwyższą frekwencją na wydarzeniu w historii festiwalu.

27. edycja odbędzie się w lipcu 2023 roku.